کد مطلب:189456 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:269
سخاوت و بخشش
امام باقر علیه السلام با آنكه درآمدش كم، خرجش بسیار و عیال وار بود، [1] در عین حال بخشندگی اش بین خاصّ و عام آشكار و بزرگواری اش - مشهور، و فضل و نیكی اش معروف بود، [2] افراد زیادی به امید بهره مندی از جود و كرمش به سویش می شتافتند و هیچ یك ناامید بر نمی گشتند. [3] هركس به خانه اش وارد می شد، از آنجا بیرون نمی رفت، مگر آنكه غذایش می داد، لباس نیكویش می پوشاند و مبلغی پول به او می بخشید بخشش او به حدی بود كه مورد اعتراض نزدیكان قرار گرفت. [4] آن حضرت یاور بیچارگان، یار درماندگان و دستگیر در راه ماندگان بود.
هرگاه شیعیانش از شهرهای دیگر به دیدارش می رفتند. زاد و توشه راه، لباس و جایزه شان می داد، و می فرمود:«پیش از آنكه ملاقاتم كنید اینها برایتان آماده شده بود». [5] .
جایزه هایش بین پانصد تا هزار درهم بود. [6] هم خود می بخشید و هم به یاران و خویشانش سفارش می كرد كه بخشنده باشند، در یك روز هشت هزار دینار به مستمندان مدینه بخشید و خانواده ای را كه یازده نفر بودند و همه غلام و كنیز بودند آزاد كرد. [7] به سبب بخششهایش نیازمندان زیادی به منزلش مراجعه می كردند و آن حضرت به غلامان و كنیزانش سفارش می كرد كه آنها را تحقیر نكنند و گدا ننامند بلكه آنان را به بهترین نامهایشان صدا بزنند. [8] هر روز جمعه یك دینار صدقه می داد [9] و می فرمود:«نیك و زشت و صدقه روز جمعه دو چندان می شود» [10] و نیز می فرمود:«نیكی، فقر را می زداید و بر عمر می افزاید و از مرگ بد پیشگیری می كند». [11] پیوسته یارانش را به همدری و دستگیری یكدیگر سفارش می كرد و می فرمود«چه بد برادری است، برادری كه چون غنی باشی همراهت باشد و چون فقیر شوی تو را تنها بگذارد». [12] و می فرمود:«برادری آنگاه كامل است كه یكی از شما دست در جیب رفیقش كند و هرچه می خواهد برگیرد». [13] .
هرگاه شیعیانش از شهرهای دیگر به دیدارش می رفتند. زاد و توشه راه، لباس و جایزه شان می داد، و می فرمود:«پیش از آنكه ملاقاتم كنید اینها برایتان آماده شده بود». [5] .
جایزه هایش بین پانصد تا هزار درهم بود. [6] هم خود می بخشید و هم به یاران و خویشانش سفارش می كرد كه بخشنده باشند، در یك روز هشت هزار دینار به مستمندان مدینه بخشید و خانواده ای را كه یازده نفر بودند و همه غلام و كنیز بودند آزاد كرد. [7] به سبب بخششهایش نیازمندان زیادی به منزلش مراجعه می كردند و آن حضرت به غلامان و كنیزانش سفارش می كرد كه آنها را تحقیر نكنند و گدا ننامند بلكه آنان را به بهترین نامهایشان صدا بزنند. [8] هر روز جمعه یك دینار صدقه می داد [9] و می فرمود:«نیك و زشت و صدقه روز جمعه دو چندان می شود» [10] و نیز می فرمود:«نیكی، فقر را می زداید و بر عمر می افزاید و از مرگ بد پیشگیری می كند». [11] پیوسته یارانش را به همدری و دستگیری یكدیگر سفارش می كرد و می فرمود«چه بد برادری است، برادری كه چون غنی باشی همراهت باشد و چون فقیر شوی تو را تنها بگذارد». [12] و می فرمود:«برادری آنگاه كامل است كه یكی از شما دست در جیب رفیقش كند و هرچه می خواهد برگیرد». [13] .
[1] وسايل، 12 / 17.
[2] بحار، 46 / 303.
[3] ارشاد، 2 / 166؛ بحار، 46 / 294؛ ثواب الأعمال، ص 314.
[4] ارشاد، 2 / 166؛ بحار، 46 / 288؛ مناقب، 4 / 207؛ شرح الأخبار، 3 / 283؛ كشف الغمة، 2 / 333.
[5] صفة الصفوة، 2 / 112؛ كشف الغمة 2 / 320، 324؛ الفصول المهمة، ص 215؛ بحار، 46 / 290 ـ 291.
[6] شرح الأخبار، 3 / 283؛ مناقب، 4 / 207؛ كشف الغمة، 2 / 333؛ بحار، 46 / 288.
[7] مكارم الأخلاق، ص 122.
[8] ارشاد، 2 / 167؛ شرح الأخبار 3 / 283؛ مناقب، 4 / 207؛ كشف الغمة 2 / 333؛ الفصول المهمة، ص 215؛ بحار، 46 / 288.
[9] بحار، 46 / 302.
[10] بحار، 46 / 294؛ ثواب الأعمال، ص 314.
[11] مكارم الأخلاق، ص 136.
[12] ارشاد: 2 / 166؛ شرح الأخبار، 3 / 283؛ صفة الصفوة، 2 / 112؛ مناقب، 4 / 207؛ كشف الغمة، 2 / 321، 332؛ الفصول المهمة، ص 215؛ بحار، 46 / 287 ـ 288.
[13] حلية الأولياء، 3 / 187؛ صفة الصفوة، 2 / 112؛ كشف الغمة، 2 / 320، 361.